Gdzie na spacer w powiecie kościerskim? Podpowiadamy! Lipusz jesienią: tu znajdziesz ciszę i spokój [ZDJĘCIA]

Lipusz to stara kaszubska osada leżąca nad rzeką Wdą. Od XIII wieku w miejscowości tej istnieje parafia założona przez Mostwina II lub Świętopełka. Jak możemy przeczytać na stronie Urzędu Gminy Lipusz, nazwa miejscowości wywodzi wywodzi się od zbitki słów polskiego „Lipa” i niemieckiego „bush” oznaczającego krzaki. Jeszcze w wieku XIX w okolicach Lipusza w obfitości występowały lipy.

Jest to wieś o tradycji dużego, miejscowego ośrodka życia gospodarczego i kulturalnego - m.in. jarmarki, młyn, piekarnia, parafia katolicka, ośrodek zdrowia, siedziba gminy i wiele innych.

Wieś ma charakter małomiasteczkowy związany z tradycją ważnego, miejscowego ośrodka życia gospodarczego, społecznego i kulturalnego. Zachował się układ pierwotny wsi ulicowej o dwóch równoległych ulicach po obu stronach doliny rzeki oraz zabudowa związana z naturalnym procesem rozwojowym wsi wzdłuż dróg wylotowych.

- W strukturze zabudowy zachowane są cenne relikty tradycyjnych układów zagród i ich elementów w centrum wsi i na jej obrzeżu oraz cenne i wartościowe przykłady tradycyjnej zabudowy mieszkalnej i publicznej, m.in. kościoły oraz wartościowe budynki zespołów młyńskich - czytamy w informacji.

Na terenie gminy znajduje się również sieć ścieżek rowerowych, czyste jeziora, kąpielisko nad jeziorem Duże Skrzynki, pole biwakowe usytuowane przy szlaku rzeki Wdy, trasy turystyki pieszej i rowerowej, pomniki przyrody, kwatery agroturystyczne, czy też kompleks sportowy.

Wśród cennych zabytków znajdujących się w Lipuszu należy wymienić m.in. młyn wodny z początku XIX wieku poruszany siłą spadającego wodospadu. Początkowo był wyłącznie konstrukcją drewnianą, z czasem został podmurowany. Dziś jest starannie zakonserwowanym zabytkiem kultury kaszubskiej. Jest on jednym z nielicznych, starannie odrestaurowanych młynów wodnych na Pomorzu. Młyn jest pamiątką po dawnej historii ziemi kaszubskiej. Lipuski młyn wodny można obejrzeć także od strony rzeki, gdyż przebiega tamtędy szlak kajakowy na rzece Wdzie.

Muzeum Gospodarstwa Wiejskiego w Lipuszu powstało w 2002 roku. Mieści się w kościele poewangelickim z 1865 roku. Zgromadzono tam ponad 300 eksponatów. W muzeum znajdują się stare sprzęty domowe oraz sprzęty gospodarskie, tj.: naczynia kuchenne, magiel, drewniane łóżka, różne rodzaje kierzonek, kopanka, 2 młockarnie konne, kamienie do śrutownika, wóz konny, cepy, uprzęże konne, orczyki, drewniana pompa, cierlica do lnu, drobne narzędzia i wiele innych. Ze sprzętów do prac polowych zgromadzono: koparkę konną, kilka rodzajów bron, pługi. W muzeum zobaczyć można także wóz strażacki z 1913 r., warsztat tkacki z początku XX wieku. Podziwiać tu można również wiele przedmiotów użytkowych, które już na zawsze zniknęły z wiejskich zagród