Inspektorzy pracy przeprowadzili 91 kontroli w powiecie kościerskim. Ile wypadków przy pracy na Pomorzu?

W powiecie kościerskim w 2022 roku wypadki miały miejsce podczas obsługi maszyny do obróbki drewna (ciężki), podczas obsługi maszyny do obróbki metali (ciężki), przygniecenie przez transportowany materiał (powodujący czasową niezdolność do pracy), zacięcie ostrym elementem (powodujący czasową niezdolność do pracy), upadek z wysokości (powodujący czasową niezdolność do pracy).

- Porównując zgłoszenia wypadków w poprzednich latach należy uznać, że ilość utrzymuje się na tym samym poziomie - mówi Paweł Grabowski, p.o. zastępcy Okręgowego Inspektora Pracy ds. nadzoru.

W 2022 r. inspektorzy pracy przeprowadzili na terenie powiatu kościerskiego łącznie 91 kontroli w 80 podmiotach gospodarczych.

- W wyniku tych kontroli inspektorzy pracy wydali 317 decyzji nakazowych (decyzje administracyjne) mających na celu usunięcie stanu bezprawnego - mówi Paweł Grabowski. - W tej liczbie było 58 decyzji obarczonych rygorem natychmiastowej wykonalności, w związku ze stwierdzeniem bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia osób zatrudnionych. Oprócz decyzji nakazowych do pracodawców skierowano 288 wniosków dotyczących innych nieprawidłowości z zakresu prawa pracy.

Kontrole dotyczyły 2000 osób zatrudnionych (w tym: 118 w ramach umów cywilnoprawnych). W kontrolowanych podmiotach zatrudniano 61 cudzoziemców.

Za wykroczenia, jakie stwierdzono w trakcie ww. kontroli, inspektorzy pracy nałożyli na osoby odpowiedzialne: 20 mandatów, zastosowali 22 środki wychowawcze. W przypadku jednej z kontroli inspektor pracy skierował do sądu karnego wniosek o ukaranie (w sprawie o wykroczenia).

Inspektor pracy może nałożyć mandat w wysokości od 1000 do 2000 zł, a w przypadku recydywy do 5000 zł.

- Opisane wyżej 10 mandatów dotyczyło łącznie grzywien na kwotę 21 500 zł - mówi Paweł Grabowski.

W 2022 roku do Okręgowego Inspektoratu Pracy w Gdańsku zgłoszono 287 wypadków (suma wypadków indywidualnych i zbiorowych). W wyniku tych wypadków 44 osoby poniosły śmierć, 77 osób uległo wypadkom ciężkim, natomiast 194 osoby doznały urazów powodujących czasową niezdolność do pracy (tzw. wypadki „lekkie”).

- Porównując zgłoszenia wypadków w poprzednich latach należy uznać, że ilość utrzymuje się na tym samym poziomie - mówi Paweł Grabowski.

Warto wiedzieć, że w całej Polsce w 2022 r. zgłoszono 66 606 osób poszkodowanych w wypadkach przy pracy, o 3,2 proc. mniej niż w 2021 r. Zmniejszyła się również liczba poszkodowanych przypadająca na 1000 pracujących (wskaźnik wypadkowości) z 5,10 do 4,66.

W 2022 r. najwięcej poszkodowanych odnotowano w wypadkach przy pracy z innym skutkiem - 66061 (spadek w porównaniu z 2021 r. o 3,1%). Natomiast liczba poszkodowanych w wypadkach śmiertelnych wyniosła 180 osób, a w wypadkach ciężkich 365 osób (odpowiednio spadek o 17,4% i o 2,4%).

Najwyższy wskaźnik wypadkowości odnotowano w województwach:

• śląskim (5,89),
• warmińsko-mazurskim (5,86),
• zachodniopomorskim (5,71),

a najniższy w województwach:

• mazowieckim (3,44),
• małopolskim (3,46),
• podkarpackim (3,79).

- Rozpoznanie przyczyn niebezpiecznego zdarzenia jest początkiem działań zmierzających do poprawy warunków pracy, aby w przyszłości uniknąć podobnych incydentów i zapewnić większe bezpieczeństwo pracownikom - mówi Paweł Grabowski. - Analiza tych zdarzeń jest cenna dla działań profilaktycznych i pozwala na formułowanie wniosków, które powinny być zależne głównie od przyczyn zaistnienia, a nie od skutków wypadku.

Bardzo ważnym zagadnieniem związanym z zapewnieniem bezpieczeństwa i ochrony zdrowia jest organizacja pracy i kultura bezpieczeństwa. Każdy wypadek przy pracy jest wynikiem jednego wydarzenia, ale najczęściej kilku przyczyn, w związku z czym suma przyczyn jest większa od ogólnej liczby wypadków.

Ponad połowę przyczyn powodujących wypadki przy pracy stanowiło nieprawidłowe zachowanie się pracownika, w tym niedostateczna koncentracja uwagi na wykonywanej czynności i zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem. Najrzadziej występującą przyczyną wypadków było nieużywanie sprzętu ochronnego przez pracownika. Jak się okazuje, nieprawidłowe zachowanie się pracownika było również najczęstszą przyczyną wypadków śmiertelnych i ciężkich.

- Oczywiście nie mamy w Państwowej Inspekcji Pracy panaceum na radykalną poprawę, jeżeli chodzi o występowanie zdarzeń wypadkowych - podkreśla Paweł Grabowski. - Jako inspektor pracy powinienem nawoływać przede wszystkim do przestrzegania przepisów prawa pracy. Tylko tu trzeba pamiętać, że przepisy są swego rodzaju konsensusem. Oznacza to, że kiedy Sejm je uchwalał w postaci ustaw (np. Kodeks pracy) oraz kiedy właściwi ministrowie wprowadzali je w formie stosownych rozporządzeń, to musieli brać pod uwagę również aspekt ekonomiczny. Może zabrzmi to trochę dziwnie, a nawet szokująco, ale samo przestrzeganie przepisów prawa pracy nie daje stuprocentowej gwarancji sukcesu pod względem wypadkowości.

Jak podkreśla ekspert, w Polsce przyzwyczailiśmy się do klasyfikowania przyczyn wypadków przy pracy w gałęziach TOL (Techniczne, Organizacyjne, Ludzkie). Jak wynika z danych statystycznych Głównego Urzędu Statystycznego, dla roku 2021, procentowo dominują (ok. 61%) przyczyny ludzkie, czyli te, które leżą po stronie samego poszkodowanego.

- Zatem, aby radykalnie obniżyć stan wypadkowości, należy przede wszystkim oddziaływać na świadomość pracowników, ale też i osób wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy - dodaje Paweł Grabowski.

W jaki sposób można to osiągnąć? Zdaniem eksperta - tylko poprzez szkolenia.

Przepisy prawa pracy sankcjonują szkolenia okresowe bhp na stanowiskach robotniczych raz na trzy lata, a na stanowiskach robotniczych, gdzie występują prace szczególnie niebezpieczne - raz w roku.

- W mojej ocenie jest to niewystarczające. Jak budować świadomość pracownika co do kultury bezpieczeństwa trzymając się jedynie sztywno przepisów - podkreśla p.o. zastępcy Okręgowego Inspektora Pracy ds. nadzoru. - Znam firmy, które wchodząc na wyższy poziom zarządzania bezpieczeństwem, szkolą swoich pracowników codziennie - dodaje.