Rozpoczynamy wielką akcję tworzenia nietypowej encyklopedii powiatu kościerskiego

Oto nasze propozycje do alfabetu powiatu kościerskiego.

abisynia - nie jest to dawna nazwa Etiopii, lecz mała wieś kaszubska położona na terenie gminy Karsin

akordeony - w Kościerzynie znajduje się jedyne w Polsce Muzeum Akordeonów. Zostało otwarte pod koniec 2010 roku. Instrumenty zostały zgromadzone przez prywatną osobę Pawła Nowaka, miłośnika muzyki i akordeonów. Jest ono zlokalizowane w Centrum Kultury i Sportu przy ulicy Długiej. Miłośnicy tych instrumentów odwiedzając kościerskie muzeum mogą zobaczyć prawie 120 eksponatów.

aquacentrum- kościerska pływalnia, która została oddana do użytku pod koniec 2009 roku. O budowie tego obiektu mówiło się w Kościerzynie od wielu lat. Inwestycja rozpoczęła się w 2006 roku, jednak w 2007 została przerwana. Wznowiono ją w 2008. Na terenie pływalni znajduje się profesjonalny basen, na terenie którego można organizować międzynarodowe imprezy. Jest też basen rekreacyjny, a także basen do nauki płetwonurkowania. W obiekcie znajduje się również gabinet odnowy biologicznej, siłownia, fitness oraz lokale gastronomiczne.

akademia przygoda - kompleks rekreacyjny położony w Lubaniu w gminie Nowa Karczma, na terenie którego można spędzić miło i aktywnie czas. Można tam nocować w beczkach noclegowych tzw. beczkolandia. Można również skorzystać z jazdy konnej, survivalu, a także wziąć udział w różnego rodzaju zabawach i konkursach.

batalia napoleońska - cykliczna impreza odbywająca się od kilku lat na terenie Muzeum Hymnu Narodowego w Będominie. Jest ona organizowana w sierpniu. To widowisko historyczne, dzięki któremu możemy bliżej poznać historię okresu napoleońskiego.

BAZUNY - Hotel i spa położony w Kościerzynie. Oferuje noclegi w 30 luksusowych pokojach. Można również skorzystać z zabiegów SPA oraz potańczyć w dyskotece.

będomin - miejsce urodzenia Józefa Wybickiego. W tej miejscowości znajduje się Muzeum Hymnu Narodowego. Mieści się ono w barokowym dworku z początku XVIII wieku. W muzeum są prezentowane wystawy czasowe oraz stałe. Odwiedzając to miejsce można poznać m.in. historię Legionów Polskich.

big band freddens - zespół muzyczny założony przez Zygfryda Daszkowskiego. Jeden z najlepszych zespołów muzycznych działających na terenie powiatu kościerskiego. Po śmierci Zygfryda Daszkowskiego, szefem zespołu został jego syn Grzegorz Daszkowski.

borzyszkowski józef- polski historyk, profesor nauk humanistycznych. Urodził się w Karsinie. Były wicewojewoda gdański. Od lat 70. związany z Uniwersytetem Gdańskim.

czucha zdzisław - burmistrz Kościerzyny od 1998 roku. W roku 2007 został wybrany na posła do Sejmu RP. W roku 2010 zrezygnował z tego mandatu, by po raz kolejny wystartować w wyborach na stanowisko burmistrza Kościerzyny, które wygrał.

charszla jarosław - dyrektor I Liceum Ogólnokształcącego im. Józefa Wybickiego w Kościerzynie.

chyła łukasz - polski lekkoatleta, urodzony w Dziemia-nach. Występował między innymi na Igrzyskach Olimpijskich w Atenach w 2004 roku.

daszkowski zygfryd - założyciel i wieloletni dyrygent Big Bandu Freddens. Jego największą pasją była muzyka, to jej poświęcił całe swoje życie. Był wielokrotnie wyróżnianym i nagradzanym najstarszym stażem instruktorem Kościerskiego Domu Kultury, w którym pracował od początku lat 60. Pozostała po nim muzyka, która skomponował oraz hejnał Kościerzyny.

długa - ulica w miejscowości Karsin. Jest to najdłuższa ulica o zwartej zabudowie we wsi w dawnym województwie gdańskim i najprawdopodobniej w województwie pomorskim. Liczy 5680 metrów.

dworzec pkp w kościerzynie - dworzec powstał pod koniec XIX wieku. Natomiast sam budynek pochodzi z okresu dwudziestolecia międzywojennego. Jest elementem magistrali kolejowej łączącej Gdynię ze Śląskiem, której budowa rozpoczęła się w okresie międzywojnia.

diabelski kamień - jeden z największych głazów narzutowych na Kaszubach znajdujący się w Owśnicach. Legenda głosi, że swego czasu diabeł, chcąc zniszczyć jeden ze stojących obiektów sakralnych na tym terenie, podniósł diabelski kamień i leciał z nim w kierunku kościoła. Podczas lotu w diabła z nieba uderzył jasny grom i ten upuścił kamień. Gdy próbował go jeszcze raz podnieść wówczas zaświeciło słońce. Diabeł chciał schować się przed zabójczymi promieniami boskiego światła i wskoczył przez otwór do środka kamienia. Miejscowy duchowny w miejscu, w którym Diabeł miał wejście, wbił krzyż.

dwór skórzewskich - barokowy dwór Skórzewskich w Starych Polaszkach został zbudowany w 1748 roku. Obecnie w budynku mieści się Zespół Szkół w Starych Polaszkach.

dwór czarlińskich w chwarznie - dwór z XIX w., położony w Chwarznie, gm. Stara Kiszewa. Należał do rodziny Czarlińskich, znanej z patriotyzmu i biorącej żywy udział w wielu pracach społecznych.

ekonomik- Powiatowy Zespół Szkół nr 1 w Kościerzynie, który w kościerskim środowisku znany jest bardziej jako ekonomik.

etnografia - jeden z działów Muzeum Ziemi Koś-cierskiej w Kościerzynie. Można tam znaleźć głównie zabytki sztuki ludowej.

farma strusi - na terenie Garczyna w gminie Liniewo znajduje się farma strusi afrykańskich. Została ona założona w roku 1993 jako pierwsza w Polsce.

ferkase - inaczej potrawka z kurczaka. Potrawa przygotowywana od pokoleń w kaszubskich domach podczas ważnych uroczystości rodzinnych. Stanowią ją gotowane mięso z kurczaka, a także ryż z białym sosem.

festiwal folkloru - cykliczna impreza organizowana w Wielu. Biorą w niej udział zespoły folklorystyczne z całego świata. Festiwal jest także okazją do promocji kultury kaszubskiej.

fontanna - jedna z głównych atrakcji Kościerzyny. Została wybudowana w roku 2010 w ramach rewitalizacji centrum miasta.

garczyn - Powiatowe Centrum młodzieży w Garczinie koło Łubiany. Początki ośrodka sięgają 1928 roku. Przez wiele lat odbywały się tam obozy o charakterze sportowo-obronnym. Miejsce to odwiedzili dwaj prezydenci RP Ignacy Mościcki oraz Aleksander Kwaśniewski.

gertruda - średniowieczna księżniczka, która otrzymała od księcia Mściwoja II ziemie, w skład w których wchodziła między innymi Kościerzyna. Na początku XIV wieku ziemie te zostały przejęte przez Zakon Krzyżacki.

herb kościerzyny - przedstawia czarnego niedźwiedzia pod dębem na białym tle

hotel pomorski - znajdował się na skrzyżowaniu ulic Wojska Polskiego oraz Gdańskiej. Kilka lat temu budynek został zburzony.

jastak hilary - ksiądz, kapelan Solidarności urodzony w 1914 roku w Kościerzynie. W czasie wydarzeń grudniowych 1970 roku wspierał rodziny osób zabitych w ulicznych zamieszkach. W okresie stanu wojennego aktywnie wspierał solidarnościową opozycję.

jarmark wdzydzki - największa na Kaszubach impreza folklorystyczna, która jest organizowana od 1973 roku na terenie Muzeum Kaszubskiego Parku Etnograficznego. Co roku bierze w niej udział kilka tysięcy osób z całej Polski.

jezioro wdzydzkie - zwane też kaszubskim morzem. Obejmuje pięć jezior: Wdzydze, Radolne, Gołuń, Jelenie i Słupinko. Jest prawdziwym rajem dla żeglarzy

kalwaria wielewska - jest jedyną kalwarią w diecezji pelplińskiej. Pomysł jej założenia pojawił się na początku XX wieku. Projekt budowy kalwarii powstał w Monachium w pracowni Theodora Mayra.

kaszubia - klub sportowy, który powstał w 1945 roku. Klub w swoim zamyśle był organizacją sportową skupiającą piłkarzy nożnych i ich sympatyków

kaszub - Spółdzielnia Meblarska Kaszub Zakład Pracy Chronionej istniał na rynku od ponad 50 lat. Był jednym z największych pracodawców w powiecie kościerskim. Aż do 2011 roku, kiedy to sąd ogłosił upadłość Kaszuba. Pracę straciło ponad 200 osób.

kaszubskie stowarzyszenie agroturystyczne koŚcierska chata - stowarzyszenie gromadzi kilkudziesięciu właścicieli kwater agroturystycznych z powiatu kościerskiego. Zajmuje się promocją wypoczynku na Kaszubach, a także kuchni kaszubskiej. M.in. za jego sprawą zarówno kaszubskie ruchanki jak i kura w potrawce wróciły na salony.

lubiana - Zakład Porcelany Stołowej "Lubiana" w Łubianie, to największy zakład na terenie powiatu kościerskiego. Jest jednocześnie największym pracodawcą. Porcelana z Łubiany trafia na rynki całego świata m.in. do Stanów Zjednoczonych.

MUSZYŃSKI henryk - arcybiskup, metropolita gnieźnieński. Ukończył I LO w Kościerzynie, był również prymasem Polski.Obecnie jest Prymasem Seniorem.

muzeum ziemi zaborskiej - muzeum mieści się w Domu Kultury w Wielu. Można w nim obejrzeć zebrane przez Leonarda Brzezińskiego, eksponaty sztuki ludowej z okolic Wiela i Brus. W wielewskim muzeum możemy podziwiać m.in.: sztukę sakralną, ceramikę, sprzęty, bogate zbiory sztuki hafciarskiej, rzeźby ludowe.

muzeum gospodarstwa wiejskiego w lipuszu - powstało w 2002 roku. Jak dotąd udało się zgromadzić 140 eksponatów. Muzeum funkcjonuje w kościele poewangelickim, który już od 1945 r. nie pełni funkcji sakralnych.

Nadleśnictwo kościerzyna - zostało utworzone w 1973 roku z trzech z dotychczasowych nadleśnictw: Kościerzyna, Bąk i Wawrzynowo.

orkiestra dęta begama - orkiestra działająca przy Powiatowym Zespole Szkół nr 1 w Kościerzynie. Jej twórcą był znany kościerski muzyk Antoni Wencki.

paradise - zespół taneczny działający w Karsinie. Na swoim koncie ma wiele nagród krajowych jak i zagranicznych.

podzielińska agnieszka - kościerska podróżniczka. Zwiedziła między innymi Afrykę, Azję oraz Amerykę Południową i Północną.

relikwie jana pawła II - relikwie błogosławionego J Pawła II. Trafiły one do parafii Świętej Trójcy w Kościerzynie w roku 2011. Jest to kropla krwi Jana Pawła II.

rezerwat przyrody strzelnica- Rezerwat leśny z trójrzędową aleją z ponad 200-letnimi klonami i dębami prowadzi w rejon leśniczówki i byłej siedziby Bractwa Kurkowego - obecnie Centrum Kultury Kaszubskiej "Strzelnica".

rogala wincenty - działacz kaszubski, urodzony we Wielu, popularyzator kultury kaszubskiej.

reiter janusz - były ambasador Rzeczpospolitej Polskiej w Niemczech oraz Stanach Zjednoczonych. Ukończył kościerskie Liceum Ogólnokształcące. Jest też honorowym obywatelem miast Kościerzyny

Sanktuarium - na terenie Kościerzyny istnieją dwa sanktuaria - Matki Bożej Kościerskiej Królowej Rodzin oraz Matki Bożej Bolesnej. To ewenement na skalę Europy, ponieważ znajdują się one na terenie jednej parafii pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie.

skansen parowozownia w kościerzynie - otwarcie skansenu nastąpiło w listopadzie 1992. W dniu 24 lipca 2009 spółka PKP Cargo przekazała placówkę muzealną Muzeum Ziemi Kościerskiej, jako oddział pod nazwą Muzeum Kolejnictwa w Kościerzy-nie.Można tam zobaczyć lokomotywy spalinowe, elektryczne itp.

stencel zbigniew - pierwszy starosta kościerski po reformie administracyjnej przeprowadzonej w 1998 roku. Od początku istnienia powiatu zasiada w Radzie Powiatu Kościerskiego. Obecnie pełni funkcję wicestarosty kościerskiego.

szczepiński marian- ksiądz, proboszcz parafii pw. Świętej Trójcy w Kościerzynie. Kustosz kościerskich sanktuariów.

tkaczyk waldemar - pierwszy burmistrz Kościerzyny po transformacji ustrojowej w Polsce, która miała miejsce na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych minionego stulecia. Po rozdziale miasta od gminy, co miało miejsce w10992 roku został pierwszym wójtem gminy wiejskiej Kościerzyna. Funkcję tę pełnił do 2010 roku. Obecnie jest radnym powiatu kościerskiego.

towarzystwo przyjaciół wdzydz - organizacją pozarządowa zajmująca się szeroko rozumianą promocją wdzydzkiego regionu. Włącza się w organizowanie wielu imprez, które odbywają się na terenie Wdzydz Kiszewskich.

urząd bezpieczeństwa publicznego w Kościerzynie - powstał najprawdopodobniej w roku 1945. Początkowo funkcjonował w budynku przy ul. Kartuskiej 2. W piwnicach budynku znajdowały się więzienne cele.

wieża widokowa we wdzydzach kiszewskich - najwyższy obiekt wybudowany na terenie powiatu kościerskiego. Jest zlokalizowana na terenie Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego. Jest jedną z najciekawszych atrakcji turystycznych w powiecie kościerskim.

wzgórze księżniczki gertrudy - wzgórze, na którym znajduje się siedziba władz powiatu, czyli Starostwo Powiatowe
.
zrzeszenie kaszubsko-pomorskie - organizacja pozarządowa, jest kontynuatorem Zrzeszenia Kaszubskiego istniejącego od 1956 r. oraz Zrzeszenia Kociewskiego, istniejącego od 1957 r., a obecną nazwę nosi od roku 1964, kiedy to doszło do połączenia obu tych organizacji.

zamek krzyżacki w zamku kiszewskim - powstał najprawdopodobniej w XIV wieku , wzniesiony przez Krzyżaków. Pierwotnie składał się z zamku właściwego i podgrodzia. Zniszczony został przez gdańszczan w czasie wojny trzynastoletniej w XV wieku. Łupem Szwedów padł z kolei w 1655 roku. Samego zamku nie udało się już potem odbudować.