W Starych Polaszkach uczniowie przypadkowo natknęli się na tajemnicze cmentarzysko z grobami skrzynkowymi

Stare Polaszki to wieś pogranicza kaszubsko-kociewskiego położona w powiecie kościerskim, w gminie Stara Kiszewa. Znajduje się tu kilka ważnych zabytków wpisanych do rejestru, jak np. kościół i dwór, ale są też i takie, o których wiedzą nieliczni. Mowa o cmentarzysku z V - II w p.n.e.

W 1966 roku grupa młodzieży szkolnej całkiem przypadkowo odkryła w Starych Polaszkach znalezisko, jakich mało. O zakopanych w ziemi na głębokości 1 metra tajemniczych urnach z ludzkimi szczątkami natychmiast poinformowano dyrekcję Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Od tego momentu rozpoczęły się intensywne prace badawcze nad odkrytymi w ziemi urnami. Naukowcy ustalili, że w Starych Polaszkach znajduje się cmentarzysko ciałopalne ludności kultury pomorskiej z okresu lateńskiego V - II w p.n.e

Wspomniany okres, zwany kulturą łużycką, charakteryzował się tym, że zmarłych palono na stosie, a ich prochy umieszczano w urnach, które następnie przechowywano w kamiennych skrzynkach. Miejsce w Starych Polaszkach, gdzie znajduje się cmentarzysko z 27 grobami skrzynkowymi, w których prawdopodobnie znajdują się prochy 300 ludzi, wyglądało niepozornie. Wzgórze porośnięte drzewami, jakieś chwasty i kilka dołów, ślady po wydobywanym piasku i żwirze.

Po pracach badawczych groby skrzynkowe zostały dokładnie zewidencjonowane i oznaczone w dokumentach muzeum archeologicznego. Po kilku latach również całkiem przypadkowo odkryto dębowe kłody i konstrukcje przypominające gród w Biskupinie. Poza tym wydobyto kilka glinianych naczyń i narzędzia z jeleniego rogu. Na odkryciu prace zakończono.

Obecnie tylko nieliczni mieszkańcy potrafią wskazać, gdzie znajdowało się cenne znalezisko z okresu lateńskiego.